Woda gruntowa może stać się sporym problemem w trakcie wykonywania robót ziemnych pod fundamenty lub podczas użytkowania budynku. Nietrafiony dobór rodzaju fundamentów to częsta przyczyna podciągania kapilarnego wody, a tym samym zawilgocenia ścian. Na terenie, gdzie występuje wysoki poziom wody gruntowej powinniśmy szczególnie zadbać o zastosowanie odpowiednich fundamentów.

Nie możemy dokonać posadowienia budynku, bez wykonywania robót ziemnych poniżej zwierciadła wód gruntowych. Wówczas oczywiste jest, że musimy usunąć wodę z wykopu. Zwykłe wypompowanie jednak nie wystarczy. Może dojść do osłabienia gruntu i zmniejszenia nośności podłoża, a to spowoduje pogorszenie stanu jego użyteczności do celów budowlanych. Co więc robić w takim wypadku?

Najlepsze sposoby na uniknięcie problemu

Przyjrzyjmy się możliwościom, które pomogą nam pozbyć się problemu wysokiego poziomu wody gruntowej na działce. Jest ich kilka – przedstawimy trzy najlepsze, związane przede wszystkim z profilaktyką.

• Przed rozpoczęciem budowy konieczne jest obniżenie zwierciadła wód gruntowych poniżej dna projektowanego wykopu o co najmniej 0,5 m. To działanie czysto profilaktyczne, zmniejszające ryzyko podniesienia się zwierciadła wody. Jeżeli jednak woda dostanie się do wykopu, a badania geotechniczne wskazują, że spąg warstwy wodonośnej znajduje się nieco głębiej niż dno wykopu, trzeba po prostu odciąć dopływ wody. Używamy wówczas ścianek szczelnych i dopiero wtedy, po odcięciu dopływu wody, wypompowujemy ją z wykopu i realnie zapobiegamy osłabieniu gruntu.
• Dobrą metodą, by obniżyć poziom wody gruntowej jest instalacja igłofiltrów lub wykonanie studni depresyjnych. Igłofiltry pozwalają na obniżenie zwierciadła wody aż do 4 m. Wpłukiwanie igłofiltra w podłoże nie jest skomplikowanym procesem i zajmuje niewiele czasu. Pamiętajmy też o tym, aby instalowane urządzenia odwadniające pobierały wodę z najbardziej przepuszczalnych warstw wodonośnych. Unikniemy wówczas wymywania cząsteczek gruntu i jego rozluźnienia. W przypadku studni depresyjnych warto zadbać o zastosowanie odpowiedniej obsypki. Zbyt duża jej granulacja zapiaszczy studnię, natomiast zbyt mała zmniejszy wydajność studni. Najpopularniejszą sposobem rozmieszczenia studni depresyjnych jest drenaż opaskowy, czyli rozmieszczenie ich w szeregu. Powstaje w ten sposób bariera odcinająca dopływ wody do określonego punktu.
• Warto również wykonać badania geotechniczne. Informacja, jakie grunty znajdują się w podłożu oraz jakie są ich parametry mechaniczne to kluczowy czynnik mający wpływ na powodzenie inwestycji budowlanej. W trakcie takich badań dokonywane są również pomiary zwierciadła wód gruntowych. Pozyskane w ten sposób dane pozwalają na wydanie opinii geotechnicznej. Dokument ten zawiera informacje niezbędne do zaprojektowania budynku i trafnego dobrania odpowiednich fundamentów.

Jaki fundament wybrać?

W przypadku budowy domów jednorodzinnych, najczęściej korzystamy z dwóch rodzajów fundamentów. Mogą być to fundamenty tradycyjne, czyli ławy fundamentowe, lub płyta fundamentowa.

Mankamentem fundamentów tradycyjnych będzie niestety konieczność posadowienia ich na odpowiedniej głębokości. Jest to niezbędne, jeśli chcemy uniknąć powstawania wysadzin mrozowych pod budynkiem przy niskich temperaturach. Podczas mrozów woda w gruncie zamarza i zamienia się w kryształki lodu. Dochodzi również do podciągania kapilarnego wód gruntowych, a grunt zwiększa swoją objętość. Zjawisko to jest oczywiście niezwykle niebezpieczne dla budynku, dlatego ławy fundamentowe muszą znajdować się na odpowiedniej głębokości, poniżej granicy strefy przemarzania gruntu, czyli od 0,8 do 1,4 m p.p.t.

W sytuacji, kiedy zwierciadło wód gruntowych znajduje się na niewielkiej głębokości, najlepszym rozwiązaniem zawsze będzie płyta fundamentowa. To nowocześniejsza technologia fundamentowania, stworzona po to, aby możliwe było budowanie w trudniejszych warunkach gruntowo-wodnych. Przy zastosowaniu tej techniki możemy doskonale poradzić sobie z gruntami charakteryzującymi się małą nośnością bądź problematycznym poziomem zwierciadła wód gruntowych. Płyta fundamentowa to żelbetowy materiał o grubości od 15 do 30 cm. Fundament ten kładziemy bardzo płytko, nie zagłębiając się w grunt. Zalet płyty fundamentowej jest o wiele więcej, natomiast w przypadku wysokiego poziomu wody gruntowej na działce, będzie to zapewne lepsze rozwiązanie w porównaniu do fundamentów tradycyjnych. Dzięki płycie fundamentowej dodatkowo zyskamy od razu dobrze odizolowaną od gruntu podłogę w domu. W tym przypadku o wiele łatwiej jest ją zaizolować i ocieplić.

Płytki poziom posadowienia płyty fundamentowej spowoduje, że woda gruntowa nie będzie miała kontaktu z samą płytą. Zmniejsza się tym samym do minimum możliwość zawilgocenia ścian.

Dodatkowo, warto wspomnieć o tym, że budowa na płycie fundamentowej pomaga dobrze ustabilizować całą konstrukcję budynku. Wszelkie naprężenia, które mogą powstawać na skutek niewielkich różnic nośności podłoża znajdującego się pod budynkiem, są dużo lepiej neutralizowane właśnie przez płytę fundamentową. Ten rodzaj fundamentu jest znacznie sztywniejszy i wytrzymalszy, co szczególnie liczy się w przypadku, kiedy mamy do czynienia z trudniejszymi warunkami budowy na terenie z wysokim poziomem wody gruntowej.

Pamiętajmy, że kluczem do sukcesu naszej inwestycji będą: prawidłowe podejście do rozwiązania problemu wysokiego poziomu wód gruntowych, odpowiednia profilaktyka i zastosowanie specjalistycznych badań, a także wybór rodzaju fundamentu dostosowanego do niesprzyjających czynników zewnętrznych.